ความสัมพันธ์ระหว่างอัตราภาษีเงินได้ที่แท้จริงกับโครงสร้างเงินทุนในส่วนของหนี้สินระหว่างก่อนและหลังการเปลี่ยนอัตราภาษี

Abstract

งานนี้ศึกษาเปรียบเทียบผลกระทบที่เปลี่ยนแปลงไปของโครงสร้างเงินทุนในส่วนของหนี้สินรวม, หนี้สินระยะสั้น และหนี้สินระยะยาวในช่วงก่อนและหลังมีการปรับลดภาษีเงินได้นิติบุคคลในปี พ.ศ. 2555 ของบริษัทที่จดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย ประเทศไทยมีการกำหนดอัตราภาษีเงินได้นิติบุคคล ในอัตราคงที่ 30% ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2520 ต่อมาได้มีการปรับลดเพื่อเพิ่มศักยภาพในการแข่งขันกับกลุ่มประชาคมอาเซียน โดยในปี พ.ศ. 2555 จัดเก็บในอัตรา 23% และมีการปรับลงมาที่อัตรา 20% ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2556 จนถึงปัจจุบัน

ตามทฤษฎีโครงสร้างเงินทุนกล่าวว่า กิจการที่ก่อหนี้สินในระดับต่ำควรมีการก่อหนี้ที่เพิ่มขึ้นเพื่อประโยชน์ทางภาษี แต่ก็ไม่ควรก่อหนี้สูงจนเกินไป เพราะจะก่อให้เกิดความเสี่ยงต่อการล้มละลาย โดยควรมีโครงสร้างเงินลงทุนที่เหมาะสมและยังเพียงพอสำหรับเหตุการณ์ต่าง ๆ เมื่ออัตราภาษีลดลง ทำให้ประโยชน์ของการมีหนี้ลดลง บริษัทจึงควรลดโครงสร้างเงินทุนในส่วนของหนี้ และเพิ่มเงินทุนในส่วนของผู้ถือหุ้น

โดยใช้กลุ่มตัวอย่างจากบริษัทมหาชนจำกัดที่จดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย (SET) และบริษัทที่จดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์เอ็ม เอ ไอ (MAI) ที่มีข้อมูลงบการเงินตั้งแต่ปี พ.ศ. 2544 ถึง พ.ศ. 2565 ยกเว้นกลุ่มธุรกิจการเงิน, กลุ่มอสังหาริมทรัพย์และก่อสร้างในหมวดกองทุนรวมอสังหาริมทรัพย์ และกองทรัสต์เพื่อการลงทุนในอสังหาริมทรัพย์, และบริษัทโฮลดิ้ง

ผลการศึกษาพบความสัมพันธ์ในทิศทางตรงกันข้ามระหว่างโครงสร้างเงินทุนในส่วนของหนี้สินรวมกับอัตราภาษีเงินได้ที่แท้จริง ซึ่งไม่เป็นไปตามค่าที่คาดหวังตามทฤษฎีโครงสร้างเงินทุนที่เหมาะสม (Trade-off Theory) โดยในช่วงปี พ.ศ. 2546 ถึง พ.ศ. 2554 อัตราภาษีเงินได้ที่แท้จริงมีแนวโน้มที่เพิ่มขึ้น และลดลงในช่วงปี พ.ศ. 2555 เป็นต้นมา สะท้อนให้เห็นถึงการลดอัตราภาษีตามกฎหมายที่ส่งผลให้อัตราภาษีเงินได้ที่แท้จริงของบริษัทที่ใช้ในการศึกษามีค่าลดลงตามไปด้วย แต่โครงสร้างเงินทุนในส่วนของหนี้สินรวมกลับมีแนวโน้มค่อนข้างคงที่