วงจรชีวิตของกิจการกับการตัดสินใจเข้าควบรวมกิจการของบริษัทจดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย =CORPORATE LIFE CYCLE AND ACQUISITION DECISION OF COMPANIES LISTED IN THE STOCK EXCHANGE OF THAILAND.

Abstract

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อกำหนดปัจจัยที่ส่งผลกระทบต่อการตัดสินใจควบรวมและเข้าซื้อกิจการของบริษัทจดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย โดยรวบรวมตัวแปรจากทฤษฎีต่างๆ ที่เกี่ยวข้องได้แก่ ทฤษฎีตัวแทน (Agency theory) ทฤษฎีอายุของกิจการ (Life-cycle theory) ทฤษฎีการซื้อกิจการในตลาดหุ้น (Stock market driven acquisition theory) และทฤษฎีการดำเนินงานที่มีประสิทธิภาพของกิจการ (Efficiency theories) การศึกษาใช้เทคนิค Probit Model ในการศึกษาการควบรวมและเข้าซื้อกิจการของบริษัทที่จดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์ แห่งประเทศไทย จำนวน 1,227 บริษัท โดยในกลุ่มตัวอย่างทั้งหมดนี้มี 409 บริษัทเป็นบริษัทที่ทำการควบรวมและเข้าซื้อกิจการในช่วงระยะเวลาระหว่างปี พ.ศ. 2550 ถึง มิถุนายน พ.ศ. 2560 และที่เหลือเป็นบริษัทที่ไม่ได้ทำการควบรวมและเข้าซื้อกิจการในช่วงระยะเวลาเดียวกัน คณะผู้วิจัยศึกษาผลกระทบของวงจรชีวิตของบริษัทที่มีต่อการตัดสินใจควบรวมและเข้าซื้อกิจการโดยใช้อัตราส่วนกำไรสะสมต่อส่วนของผู้ถือหุ้นเป็นตัวแทนวัดวงจรชีวิตของบริษัท ผลการศึกษาพบว่าวงจรชีวิตของกิจการไม่มีผลต่อโอกาสในการควบรวมและเข้าซื้อกิจการอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ และเมื่อแบ่งวงจรชีวิตของบริษัทออกเป็น 3 ช่วงคือ Young firms, Mature firms และ Old firms เรียงตามลำดับของอัตราส่วนกำไรสะสมต่อส่วนของผู้ถือหุ้นจากน้อยไปหามากพบว่า Young firms มีโอกาสในการควบรวมกิจการมากขึ้นอย่างมีนัยสำคัญ ในขณะที่ Mature firms และ Old firms ไม่มีผลต่อโอกาสในการควบรวมกิจการอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ นอกจากนี้ผลการศึกษายังพบอีกว่าบริษัทที่มีอัตราผลตอบแทนผู้ถือหุ้น (ROE) ขนาดของสินทรัพย์รวม และสภาพคล่องของกิจการ (อัตราส่วนเงินสดรวมกับหลักทรัพย์ตามความต้องการของตลาดต่อสินทรัพย์รวม) อยู่ในระดับที่สูงกว่า จะมีโอกาสในการควบรวมและเข้าซื้อกิจการมากกว่า